Praktycznie w każdym kraju można znaleźć ambasadę bądź konsulat własnego państwa. Kluczowym zadaniem tych dwóch instytucji jest ochrona oraz reprezentacja interesów swoich obywateli poza granicami kraju. Na czym polega różnica pomiędzy konsulem a ambasadorem kraju? Do kogo należy się zwrócić przebywając za granicą? Jakie są zadania konsula i ambasadora?
Na samym początku warto podkreślić, iż konsulat i ambasada to dwie różne instytucje, które pełnią nieco inne funkcje. Dosyć często używa się tych słów zamiennie, co jest jednak błędem.
Podróż za granicę – o co zadbać?
Nie mniej jednak, planując podróż za granicę, zwłaszcza w obecnej sytuacji – globalnej pandemii, warto sprawdzić i zapisać wszelkie możliwe kontakty zarówno ambasady jak i konsulatu. Pełną listę polskich przedstawicielstw na świecie można znaleźć na stronie MSZ.
Oprócz tego, rząd zaleca zainstalować aplikację Odyseusz, dzięki której będziemy mieć bezpośredni kontakt z polskim MSZ w razie potrzeby. W aplikacji na bieżąco pojawiają się także aktualności co do sytuacji w kraju pobytu.
O czym jeszcze warto pamiętać?
- Sprawdzić czy nie jest wymagany test na Covid-19 (ew. kwarantanna) oraz inne zasady wjazdu do kraju
- Warto wykupić polisę ubezpieczeniową (jeżeli podróż do państw UE, to należy dostać w najbliższym oddziale NFZ darmową Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego)
- Poinformować rodzinę o planie podróży
- Wyrobić kopie wszystkich niezbędnych dokumentów
Ambasada – podstawowe funkcje
W świetle prawa ambasador przede wszystkim pełni funkcję reprezentanta kraju. Ambasada jest najważniejszą placówką dyplomatyczną. Konsulat, z kolei, jest niżej w hierarchii i podlega pod jurysdykcję ambasady.
Do podstawowych zadań ambasady zalicza się:
- nawiązywanie oraz dbanie o dobre relacje pomiędzy państwami
- dbanie o bezpieczeństwo obywateli, którzy przebywają w obrębie działania ambasady
- pomoc prawna w nagłych przypadkach (np. pomoc w powrocie do kraju)
Ambasadę można określić jako placówkę bardziej reprezentatywną niż pomocniczą (temu służą konsulaty).
Promocja państwa przez pryzmat kultury, historii, obyczajów – to codzienne zadania ambasadora. Jedynie w przypadku braku konsulatu w pobliżu, ambasador ma prawo przejąć niektóre funkcje tej instytucji. Najczęściej to będzie pomoc związana z wydaniem wizy oraz udzielaniem porad.
Warto wiedzieć, że na terenie ambasady obowiązuje prawo państwa, którego jest ona reprezentantem. To oznacza, że przebywając np. w Szwajcarii, ale bezpośrednio w ambasadzie RP, podlegamy pod polskie prawo. Natomiast poza obrębem terenu ambasady polskie prawo już nie obowiązuje.
Zobacz najnowsze informacje o pracy w Wielkiej Brytanii po Brexicie.
Konsulat – podstawowe funkcje, zadania Konsula
Jak wspomnieliśmy powyżej, konsulat pełni więcej funkcji. Przede wszystkim jest to placówka dyplomatyczna, która oferuje pomoc rodakom, którzy przebywają poza granicami własnego kraju. Zadania Konsula to między innymi:
- wydawanie paszportów tymczasowych
- przyznawanie obywatelstwa
- pełnienie funkcji urzędu stanu cywilnego
- pośrednictwo w pomocy finansowej (konsulat na wniosek obywatela może pomóc skontaktować się z rodziną i wesprzeć proces wysyłania środków finansowych)
- w wyjątkowych sytuacjach konsulat może udzielić pomocy finansowej (np. koszty na powrót do kraju), ale tylko po wypełnieniu wniosku, który zobowiązuje do całkowitego oddania kosztów po powrocie
- w przypadku zatrzymania bądź aresztu za granicą od razu warto skontaktować się z konsulatem, który ma obowiązek nadać pomoc prawną i poinformować bliskich o zaistniałej sytuacji
- zaginięcie bliskiej osoby również jest powodem do kontaktu z konsulem RP
- w przypadku zgonu, konsul powiadamia rodzinę osoby zmarłej oraz wspiera w załatwianiu formalności
Szczepionka na Covid-19 a wyjazd do pracy za granicę – reakcja pracodawców
Utrata dokumentu podróży
W przypadku utraty ważnego dokumentu podróży za granicą, warto niezwłocznie zgłosić się do oddziału konsulatu RP w tym kraju. Po złożeniu odpowiedniego wniosku, konsulat wyda paszport tymczasowy na powrót do domu. Ważne! Po powrocie do kraju, należy od razu zgłosić się o wydanie nowego paszportu.
Dlatego, na wszelki wypadek, polecamy zawsze ze sobą mieć aktualne zdjęcie paszportowe oraz kopię ważnego dokumentu podróży.
Pomoc finansowa
Na wstępie warto podkreślić, że konsulat udziela pomocy finansowej w wyjątkowych przypadkach. Najpierw pracownicy konsulatu będą próbowali skontaktować się z rodziną osoby potrzebującej. Kolejnym ułatwieniem jest możliwość zrealizowania przelewu na konto bankowe konsulatu. Jeżeli jednak nikt inny nie jest w stanie wesprzeć finansowo, konsulat wypłaca określoną kwotę na powrót do domu. Musi to być powrót najtańszym środkiem transportu. Mało tego pomoc finansowa powinna być w 100% zwrócona.
Zatrzymanie/zaginięcie osoby
Jak wspomniano wyżej, w przypadku zatrzymania/aresztowania za granicą, osoba ma prawo skontaktować się z konsulatem. Na wniosek osoby zatrzymanej, konsul zawiadomi rodzinę o zaistniałej sytuacji oraz poda powody zatrzymania. Oprócz tego, konsul może podać listę kontaktów do miejscowych adwokatów.
W przypadku zaginięcia bliskiej osoby, należy najpierw zgłosić się na miejscowy oddział policji, a później nawiązać kontakt z konsulatem RP w tym kraju. W zakres obowiązków konsula m.in wchodzi kontakt z miejscowymi władzami, co może pomóc w szybszym odnalezieniu zaginionej osoby.
Sprawdź najnowsze ceny na paliwo w Europie i Polsce
Przy tym, warto podkreślić, że konsulat udziela pomocy w sytuacjach wyjątkowych. Zmiana rezerwacji, wypłacanie długów, zakup biletów lotniczych, pomoc w znalezieniu pracy – wszystko to nie wchodzi w zakres obowiązków konsulatu. Zawsze w miarę możliwości, warto spróbować rozwiązać podobne problemy w pierwszej kolejności na własną rękę.
W przypadku braku placówki konsularnej bądź ambasady w kraju pobytu, masz prawo zgłosić się dodowolnej placówki należącej do innych krajów UE. Zakres pomocy pozostanie bez zmian. Zgodnie z ostatnim opublikowanym raportem polskiej służby konsularnej, na całym świecie funkcjonuje 130 konsulatów RP (raport za 2018 rok).
Zastanawiasz się nad wyjazdem do pracy za granicę?